ΤΟ ΓΝΕΣΙΜΟ είχαν την ευκαιρία να δουν από κοντά οι μαθητές της Δ΄τάξης του Σχολείου μας από μία γλυκύτατη κυρία.
Το γνέσιμο γινόταν με τρία κλωστικά εργαλεία:
Τη ρόκα, το αδράχτι και το σφοντύλι.
Η ρόκα. Ήταν ένα απλό εργαλείο με το οποίο οι γιαγιάδες μας
έφτιαχναν το νήμα για το ρουχισμό του σπιτιού, που δεν άλλαξε στη μορφή
του και δεν εγκαταλείφθηκε για χιλιετίες, παρά μόνο πριν από πενήντα
χρόνια.
Πάνω στη ρόκα στερέωναν τις τουλούπες για να τις γνέσουν.
Μια ξύλινη διχάλα με συνολικό μήκος γύρω στους ογδόντα πόντους ήταν στην
απλούστερη μορφή της η ρόκα. Οι μερακλήδες όμως έφτιαχναν περίτεχνες
ρόκες από ελατάκια, λυγιές και άλλα ξύλα, που γύριζαν εύκολα. Διάλεγαν
λοιπόν το ξύλο, ίσαμε δυο-τρία δάχτυλα χοντρό και το έκοβαν σε ένα
σταυρό. Τα πραχάλια, τα κλωνάρια δηλαδή που εκφύονταν από το σταυρό, τα
γύριζαν με προσοχή σε σχήμα κύκλου και με διάμετρο γύρω στους τριάντα
πόντους για να μπαίνει εκεί η «τουλούπα», το ξασμένο μαλλί με άλλα
λόγια.
Οι ροκάδες, δηλαδή αυτοί που έφτιαχναν ρόκες, αλλά και μαγκούρες για
τους γέρους και ζέβλες και κρικέλια για τα αλέτρια, τα ξύλα τα ζέσταιναν
στη φωτιά για να μαλακώσουν. Στη συνέχεια τα γύριζαν προσεκτικά και με
υπομονή και τα έδεναν εκεί που έπρεπε με σύρμα για να «κάτσουν». Για
κάμποσες μέρες τα ξύλα αυτά, όπως τα είχαν γυρίσει, τα άφηναν δεμένα για
να μη φύγουν από τα σκαριά τους και τα σουλούπια τους. Μετά τα έλυναν
και τα γυρίσματα έμεναν στη θέση τους. Επάνω στο στέλεχος έφτιαχναν
διάφορα σκαλίσματα - κεντίδια. Χάραζαν το όνομά τους, ολόκληρο ή τα
αρχικά, τη χρονολογία κ.ά....
Μέσα στην σχολική τάξη και ... γνέσιμο μαλλιού
Επί το έργον
Μάθε τέχνη κι άστηνε κι αν πεινάσεις (ξεπέσεις) πιάστηνε.
ΜΑΘΑΜΕ ΚΙ ΕΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΚΙ
Οι δάσκαλοι της Δ΄ τάξης
Ξαφάκος Ευστάθιος
Χαλιμούρδας Βασίλης
